Năm 2014, liệu pháp điều trị kết hợp mới cho bệnh ung thư da di căn được tung ra thị trường, giúp kéo dài sự sống cho những bệnh nhân mắc căn bệnh quái ác này. Tuy nhiên, thật không may, chỉ vài tháng sau khi điều trị, hầu hết những bệnh nhân đều bắt đầu bị tái phát.
Tháng 9 năm 2017, trên tạp chí Nature, một nhóm các nhà khoa học thuộc Đại học Pennsylvania và Viện Wistar đã đưa ra nguyên nhân của hiện tượng tái phát này. Một cách tóm tắt, khi những liệu pháp điều trị kết hợp tập trung khóa con đường hoạt động chính thống của các tế bào ung thư da, chúng đã tìm cách thoát ra bằng việc sử những con đường phụ trợ khác để tiếp tục sinh sôi và phát triển!
Khoảng một nửa số ca ung thư da ác tính có liên quan đến sự đột biến của gen BRAF. Khi bị đột biến, BRAF, một enzyme hoạt động trong con đường truyền tín hiệu MAPK / ERK, trở nên hoạt động quá mức và dẫn đến tế bào tăng trưởng mất kiểm soát, một dấu hiệu của ung thư. Từ đó, các loại thuốc đã được phát triển để ức chế BRAF. Những liệu pháp này đã thành công ít nhiều, nhưng có một số bệnh nhân không đáp ứng hoàn toàn với liệu pháp và một nhóm người khác thì ban đầu đáp ứng tốt nhưng lại trở nên kháng với thuốc về sau.
Để tăng cường hiệu quả của các chất ức chế BRAF, một nhóm thuốc mới đã được phát triển để ngăn chặn một enzym hoạt động ở hạ lưu của BRAF, đó là MEK. Cho đến nay, liệu pháp kết hợp các chất ức chế BRAF với chất ức chế MEK được xem là phương pháp điều trị ung thư da hắc tố tốt nhất. Tuy nhiên, giống như liệu pháp ức chế đơn BRAF, liệu pháp kết hợp cũng chỉ cho hiệu quả tạm thời.
Nội dung
Tế bào ung thư da đã sống sót bằng cách nào?
Cách đây vài năm, Guo và Lu đã rất thích thú khi thấy rằng các tế bào u ác tính kháng thuốc mạnh hơn so với các dòng tế bào mẹ của chúng trong mô hình nuôi cấy tế bào động vật in vitro. Để khám phá sự kháng thuốc này xảy ra như thế nào, Guo và Lu hợp tác với Xu, Herlyn và các cộng sự đã kiểm tra cả hai dòng tế bào và sinh thiết khối u từ những bệnh nhân u ác tính trước và sau khi điều trị bằng thuốc ức chế BRAF hoặc liệu pháp kết hợp BRAF/MEK. Như các nhóm nghiên cứu khác trước đây đã chỉ ra, họ nhận thấy rằng điều trị bằng các chất ức chế BRAF đơn thuần kích hoạt ERK, enzyme ở hạ nguồn của BRAF trong con đường MAPK.
Tuy nhiên, trong nhiều dòng tế bào và các mẫu bệnh nhân có kháng thuốc đối với liệu pháp kết hợp, các nhà nghiên cứu đã quan sát thấy một sự việc khác xảy ra. ERK không được kích hoạt lại. Thay vào đó, họ nhận thấy rằng một con đường song song, được kiểm soát bởi enzym PAK, đã được kích hoạt.
Sau đó, các nhà nghiên cứu tiến hành xử lý các tế bào kháng với liệu pháp kết hợp bằng một chất ức chế PAK và thấy rằng chất này làm giảm khả năng phát triển của chúng. Ngược lại, khi các nhà nghiên cứu hoạt hóa protein PAK trong một dòng tế bào u ác tính di căn, họ phát hiện thấy các tế bào trở nên kháng mạnh lại các chất ức chế của con đường MAPK.
Điều thú vị ở đây là, trước đây, các nhà nghiên cứu ung thư đã cố gắng khóa protein PAK như là một chiến lược ức chế khối u nhưng kết quả cho thấy rằng phương pháp này không có hiệu rõ rệt.
Những điều hứa hẹn
Cuối cùng, nhà nghiên cứu Guo nói rằng “Có vẻ như chỉ khi con đường ERK bị ức chế thì protein PAK mới được đánh thức. Vào lúc này, bạn có thể sử dụng các chất ức chế PAK và chúng sẽ có tác dụng tốt.”
Nhìn về tương lai, nhóm Penn-Wistar thấy được tiềm năng của việc nhắm mục tiêu là protein PAK như là một công cụ bổ sung để điều trị trúng đích khối u ác tính. Họ theo dõi một số con đường song song ở hạ nguồn của PAK để xác định hoạt động của chúng và cũng đang theo đuổi nghiên cứu về phương pháp điều trị miễn dịch trong điều trị u ác tính.
(Nguồn: ScienceDaily, 27/09/2017)
Bài dịch thuộc sở hữu của www.sinhhocphantu.net và Labster Việt Nam
2,068 total views, 2 views today
